به يك شير كنترلي كه توانايي كاهش فشار بالاي گاز ورودي به فشار كمتر و فشار مورد نياز مصرف كننده را دارد رگلاتور گاز مي گويند. در نهايت مي توان گفت كه اين دستگاه بر خلاف كاهش تدريجي فشار سيلندر گاز، باعث تثبيت فشار خروجي گاز مي شود.
رگلاتور گاز با توجه به فشار ورودي و خروجي به دو دسته تك مرحله اي و دو مرحله اي تقسيم مي شود.
رگلاتور تك مرحله اي
فشار سيلندر در اين نوع رگلاتور، در يك مرحله به فشار مورد نياز و يا فشار خروجي اش كاهش مي يابد. ساختار و نوع عملكرد كاهش فشار در رگلاتورهاي تك مرحله اي و دو مرحله اي كاملا مشابه يكديگر است. بهتر است بگوييم كه رگلاتور تك مرحله اي از يك صفحه دياگرام برخوردار است كه توسط كاهش فشار كپسول گاز، در فشار گاز خروجي آن از رگلاتور تغييراتي ايجاد مي شود كه در برخي كاربردهاي آزمايشگاهي مناسب نيست زيرا آن ها به فشار خروجي ثابت و پايدار نياز دارند.
رگلاتور دو مرحله اي
در اين رگلاتور، فشار سيلندر گاز در دو مرحله به فشار مورد نياز يا فشار خروجي كاهش مي يابد. رگلاتور دو مرحله اي بر خلاف رگلاتور تك مرحله اي داراي دو صفحه دياگرام است كه با كاهش فشار سيلندر، فشار خروجي رگلاتور ثابت مي ماند و هيچ گونه تغييري در آن ايجاد نمي شود. بنابراين مي توان گفت كه كاهش فشار گاز دو مرحله اي دليل اصلي تثبيت فشار در خروجي محسوب مي شود.
اجزاي رگلاتور گاز
• بدنه : جنس بدنه در طراحي رگلاتور از اهميت بالايي برخوردار است. به عنوان مثال در صورت استفاده از گازهاي آزمايشگاهي و خورنده، جنس بدنه رگلاتور بايد از فلز غير خورنده باشد و مقاومت بالايي در مقابل واكنش هاي شيميايي احتمالي و انفجار داشته باشد. جنس بدنه رگلاتورهاي معمولي و صنعتي از برنج ساخته شده است اما رگلاتورهاي آزمايشگاهي انواع مختلفي دارند كه مي توانند از آلياژهاي گران قيمت و يا حتي برنج و استيل ضد زنگ ساخته شوند.
• دستۀ كنترل : كاربر با اين قسمت از رگلاتور ارتباط مستقيم دارد و اينكه به رگلاتور فرمان مي دهد كه چه فشاري در اختيارش قرار گيرد. در برخي مواقع رگلاتورها به دستگاه هاي فشار سنج مجهز مي شوند و اين مسئله مي تواند كمك زيادي به تصميم كاربر داشته باشد. بهتر است بدانيد كه تنظيم فشار خروجي در رگلاتورهاي معمولي به صورت چشمي نيز انجام مي شود.
• فنر: جايگاه اين فنر بين ديافراگم و دسته كنترل است. ضريب فشردگي فنر وظيفه اندازه گيري و مقايسه فشار ورودي و خروجي را دارد و در واقع مي توان گفت باعث تنظيم دريچه ورود و خروج ديافراگم شير رگلاتور مي شود.
• ديافراگم : ديافراگم رگلاتور معمولا به صورت پوسته اي پلاستيكي و يا فلزي قابل انعطاف تشكيل مي شود و يكي از وظيفه هاي آن اين است كه جريان گاز ورودي به رگلاتور را مسدود و فشار گاز خروجي از آن را تنظيم نمايد.
• ولو : با چرخاندن دسته كنترل رگلاتور، در واقع موقعيت ولو رگلاتور گاز و ديافراگم جابه جا مي شود كه نتيجه آن كم يا زياد شدن فشار گاز خروجي از رگلاتور مي شود.
• محل ورود گاز : محل ورود گاز رگلاتور، مستقيما به خط لوله يا مخزن گاز اتصال مي يابد.
• محل خروج گاز : در سمت ديگر و به طور معمول روبروي محل ورود گاز نيز محل خروجي گاز قرار مي گيرد. در واقع گازي كه رگلاتور گاز وارد مي شود پس از كاهش فشار از محل خروج خارج مي شود.
رگلاتورها بر اساس نوع استفاده، جنس بدنه و نوع گازشان به دو دسته صنعتي و آزمايشگاهي دسته بندي مي شوند. در اين مقاله توضيح مختصري براي انواع رگلاتور ها شرح مي دهيم :
رگلاتور صنعتي
اين نوع رگلاتور يكي از رگلاتورهاي رايج محسوب مي شود و در واقع اكثر رگلاتورهايي كه مورد استفاده قرار مي گيرند در همين دسته قرار مي گيرند. جنس بدنه آن ها از آلياژ برنج است و فشاري كه يك رگلاتور بايد متحمل و كنترل كند معمولا بين 200 تا 300 بار است كه اين فشار در خروجي رگلاتور به 14 بار بايد كاهش يابد. رگلاتورهاي صنعتي در مخازن گازي LPG ، CNG، نيتروژن، دي اكسيد كربن و ... كاربرد فراواني دارند. گازهاي صنعتي درصد خلوص پايين تري دارند و هيچگونه حساسيت خاصي روي آن ها نيست.
رگلاتور آزمايشگاهي
اگر بخواهيد از گازهايي استفاده كنيد كه درصد خلوص بالايي دارند بهتر است كه از رگلاتورهايي استفاده كنيد كه از ويژگي هاي خاصي برخوردار باشند. بهتر است جنس بدنه رگلاتور از نوعي باشد كه با گاز مورد نظر به هيچ واكنش شيميايي وارد نشود. همچنين بدنه رگلاتور نبايد به هيچ عنوان خوردگي داشته باشد. جنس ديافراگم از اهميت بالايي برخوردار است و از آلياژ استينلس استيل ساخته مي شود.
شركت اي شاپ صنعت در زمينه تامين تجهيزات ابزار دقيق، طراحي و مشاوره پروژه هاي نفت و گاز و پتروشيمي و ساير صنايع كشور فعاليت گسترده دارد. براي خريد رگلاتور گاز و يا هر تجهيز ديگر مي توانيد از طريق كارشناسان مجرب با شماره تلفن هاي 88746663-021 و 88746664-021 تماس بگيريد و از مشاوره رايگان بهره مند شويد.
منبع : آفتاب آي آر